ورق دریایی نوعی از ورق های آلیاژی است که با قرار گرفتن بر روی بدنه کشتی و کف قایق موجب می شود تا این تجهیزات بر روی آب بدون پوسیدگی قرار بگیرند. در زیر گروه ورق های آهنی پرکاربرد قرار می گیرند که با گریدهای مختلف تولید می شوند. برای آشنایی بیشتر با این ورق ها مجموعه آهن رول اطلاعات کامل تری ارائه می دهد.
معرفی ورق دریایی
ورق دریایی در دسته فولادهای کم کربن قرار می گیرند و به دلیل داشتن عناصر خاصی مانند: نیکل و مولیبدن، وانادیوم و موارد دیگر از مقاومت بالایی نسبت به خوردگی برخوردار است.
در هنگام تولید فولاد دریایی تحت عملیات اکسید زدایی قرار می گیرند؛ به همین جهت استحکام فشاری این ورق ها در حدود ۲۰۰ گیگا پاسکال است.
این ورق ها قابلیت جوش پذیری بالایی دارند و به راحتی می توان آنها را به شکل و فرم های مختلف در آورد و به همین جهت برای ساخت و تولید لوازمی که باید با دقت بالایی اندازه گیری شوند، مورد استفاده قرار می گیرند.
تمامی ورق هایی که برای ساخت عرشه کشتی، بدنه انواع کشتی ها، عایق های بزرگ و مصارف دیگر دریایی استفاده می شود و ورق دریایی می گویند. در واقع نوعی ورق با نورد گرم است که می تواند در مقابل مواد شیمیایی و آب شور دریا و خوردگی مقاومت کند.
فرایند تولید ورق های دریایی شباهت زیادی به فرایند تولید ورق سیاه پیدا می کند و تمامی کارخانجاتی که در زمینه تولید ورق فولادی فعالیت می کنند می توانند ورق های دریایی را نیز با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید نمایند.
امکان تولید این ورق ها در ضخامت های مختلف از ۶ میلیمتر تا ۲۶ میلیمتر وجود دارد که به صورت شیت به بازار ارائه می گردد. این ورق در ابعاد استاندارد 6*2، 6*1.5 و 3*1.5 متر قابل تهیه است.
پیشنهاد مطالعه: برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع ورق فولادی و کاربرد آن ها در صنایع گوناگون، مقاله “انواع ورق آهن و کاربرد گسترده آن در صنایع مختلف” را مطالعه نمایید.
مزایای استفاده از ورق دریایی
ورق های دریایی ویژگی های منحصر به فردی دارند؛ به همین جهت در سازه های مهم دریایی مانند کشتی و قایق مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به مهمترین مزیت های استفاده از این ورق های دریایی اشاره می کنیم:
- این ورق قابلیت جوش پذیری بالایی دارد و همچنین عملیات برش آنها به سادگی صورت می گیرد. به همین جهت برای ساخت سازه های دریایی مختلف هزینه کمتری صرف می شود.
- مقاومت بالای ورق ها در برابر خوردگی و ضربه موجب می شود تا در مجاورت آب شور دریا آسیبی به آنها وارد نگردد.
- به علت تولید این ورق ها در ضخامت نازک تر با مقاومت و استحکام بالا وزن نهایی سازه ها کم می شود.
کاربرد ورق دریایی
کاربرد ورق دریایی از نام آن کاملاً مشخص است، از این ورق ها برای ساخت لوازمی که به شکل مستقیم با آب و رطوبت دریا در ارتباط هستند، استفاده می کنند. همچنین برای صنایع گوناگونی که در مجاورت دریا قرار گرفته اند، یا در معرض خوردگی و زنگ زدگی قرار دارند، هم می توان از این ورق ها استفاده نمود.
در این بخش به طور کلی کاربردهای ورق دریایی در صنایع را بررسی می کنیم:
- ساخت لندینگ گراف
- برای ساخت یدک کش ها
- در ساخت بخش های مختلف فانوس های دریایی
- برای طراحی و ساخت کفش و پایه های اسکله های دریایی
- در ساخت سکوهای نفتی
- برای ساخت لوله های انتقال آب و نفت و گاز از دریا به خشکی
- برای ساخت شناورهای چند منظوره (بارج)
- برای ساخت انواع زیردریایی
انواع ورق دریایی
ورق های دریایی با استفاده از فلزات مختلف تولید می شود که هر کدام از ورق ها از لحاظ مشخصات شیمیایی و مکانیکی با یکدیگر تفاوت دارند.
اما به طور کلی این ورق ها در سه نوع گرید پرکاربرد در بازار مشاهده می شوند:
ورق دریایی GL-A
این ورق بالاترین کیفیت را در بین نمونه های مختلف ورق دریایی دارد و به شکل منحصراً برای ساخت کشتی و زیردریایی مورد استفاده قرار می گیرد. چرا که از ویژگی های خاص این ورق مقاومت بالا در برابر خوردگی در محیط آب شور است.
جدول مشخصات شیمیایی ورق دریایی GL Grade A
این نوع ورق از عناصر زیر تشکیل شده اند:
| Element | GL Grade A Max % |
| C | ۰.۲۱ |
| Mn | ۲.۵*C min |
| Si | ۰.۵۰ |
| S | ۰.۰۳۵ |
| P | ۰.۰۳۵ |
جدول مشخصات مکانیکی ورق دریایی GL Grade A
مشخصات مکانیکی ورق GL-A به صورت زیر است:
| مقاومت کششی(MPa) | تنش تسلیم min(MPa) | ضخامت (میلیمتر) |
| ۴۰۰-۵۲۰ | ۲۳۵ | ۴-۲۶۰ |
ورق دریایی A36
این ورق دریایی از ورق های رایج و پرکاربرد است که به نسبت نمونه اول مقاومت کمتری دارد و در ابعاد مرسوم مورد استفاده تولید می شود. معمولاً در کارخانه این ورق ها را برای اسکله سازی به صورت تسمه و ذوزنقه برش می دهند و کمترین میزان ضخامت این محصول هم حدود ۲ میلیمتر است. از ویژگی های مثبت این ورق می توان به امکان تعداد دفعات ذوب فولاد بدون ممنوعیت و تست های مختلف آن اشاره کرد. به دلیل کم بودن کربن این ورق ها خاصیت جوش پذیری بالایی دارد؛ این ورق به دلیل ترکیب خاص خود مقاومتی در مقابل املاح دریا و شوری آن مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.
در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد ابعاد استاندارد، مشخصات شیمیایی و مکانیکی ورق ها در قالب جدول های منظم ارائه می دهیم:
ابعاد استاندارد A36
ورق A36 معمولا در ابعاد زیر تولید می گردند.
| طول(in) | عرض (in) | ضخامت (in) |
| بالا تر از ۴۸۰ | ۱۲۰ – ۴۸ | ۱۸ – ۳.۱۶ |
جدول مشخصات شیمیایی ورق دریایی A36
| C | ۰.۲۹% |
| Mn | ۰.۸۵ -۱.۲۰% |
| P | ۰.۰۳۰% |
| S | ۰.۰۳۰% |
| Si | ۰.۱۵-۰.۴۰% MAX |
| Cu | ۰.۲۰% |
جدول مشخصات مکانیکی ورق دریایی A36
اطلاعات مشخصات مکانیکی در زیر آمده است، به جدول زیر توجه نمایید.
| کشیدگی | مقاومت کششی (KSI) | نقطه تسلیم (KSI) |
| ۲۰ | ۵۸-۸۰ | ۳۶ |
ورق دریایی LR-A
این ورق دریایی در چند دسته بندی LR ،LR AH40 ،AH32 و LR AH36 که همه این ورق ها استحکام و مقاومت کششی بالایی داشته و به دلیل جوش پذیری و برش پذیری خوب هزینه های ساخت را تا حد زیادی کاهش می دهند.
در ادامه اطلاعات کامل را به صورت یک جدول منظم در مورد این ورق ارائه می دهیم:
| نام محصول | LR-A ،LR-B ،LR-D ،BV-A |
| ضخامت | ۳.۰-۲۵ میلی متر |
| عرض | ۹۰۰-۲۱۳۰ میلی متر |
| طول | ۲۰۰۰-۱۶۰۰۰ میلی متر |
| شکل | مستطیلی |
| فرآیند تولید | نورد گرم |
| کاربرد | کشتی سازی |
نحوه محاسبه وزن ورق دریایی
طول و عرض و ضخامت ورق را با هم ضرب می کنیم حاصل را بر ۱۰۰۰ تقسیم کرده و پس از آن جواب به دست آمده را در ۷.۸ ضرب می کنیم:
۷.۸ * ( ۱۰۰۰ / (ضخامت * طول * عرض) ) =وزن ورق دریایی (کیلوگرم)
کارخانه های معروف تولیدکننده ورق دریایی
به طور معمول کارخانجات معتبری که در زمینه تولید ورق سیاه در ایران فعالیت می کنند می توانند در زمینه تولید ورق های دریایی هم فعالیت های حرفه ای انجام بدهند.
از آنجایی که ورق های دریایی کاربردهای بسیار زیادی دارد، شناخت کارخانجات متعدد فعال در این حوزه کمک می کند تا انتخاب های بهتری انجام دهید و به دلیل اینکه کارخانجات تولید کننده داخل نمی توانند نیاز بازار را تأمین کنند، برخی از برندهای معتبر هم در داخل ایران عرضه می شود.
در این بخش لیست مهمی از معروف ترین تولید کنندگان ورق دریایی داخل و خارج از کشور اشاره می کنیم:
- فولاد مبارکه اصفهان
- اکسین خوزستان
- ایلیچ اکراین
- دوفرکو بلژیک
- هیوندای کره
- دانکوک کره
- اورال استیل روسیه
نتیجه گیری
ورق های دریایی نوعی از ورق های فولادی بوده که با استفاده از فرآیند نورد گرم آماده می شوند. این ورق ها به دلیل داشتن ترکیبات و آلیاژهای خاص در ساخت کشتی ها، ناوهای دریایی و تمامی لوازمی که در محیط های مرطوب مورد استفاده قرار گرفته کاربرد دارند. چرا که این ورق ها در برابر آب شور دریا و املاح آن مقاومت کرده و دچار خوردگی نمی شوند. ورق های دریایی بر اساس نوع ترکیبات از مشخصات شیمیایی و مکانیکی متفاوتی برخوردارند. برای آشنایی بیشتر با این ورق ها و انتخاب درست آنها برای کاربردهای مختلف می توانید از کارشناسان آهن رول کمک بگیرید.
